KAYSERİ TARİHİ

KAYSERİ İLİ TARİHİ VE TARİHİ ESERLERİ

KAYSERİ TARİHİ MEKANLARI
Kayseri İli Tarihi ve Turistik Yerleri
Orta Anadolu’nun ticâret ve sanâyi merkezi, kara ile demiryollarının kavşak noktası olan Kayseri tabiî güzellikleri yanında çok zengin târihî eserlere sâhiptir. Çok eski bir yerleşim merkezi olduğundan pekçok târihî eser ve yeri vardır. Bunların en önemlileri Selçuklu veOsmanlı devrine âit olanlardır. Selçuklu eserleri Konya’dan sonra en çok Kayseri’dedir. Selçuklu ve Osmanlı devri eserleri görülmeye değer güzellikte birer sanat şâheserleridir. Önemlilerinden bâzıları:
Kayseri Kalesi:
Beşinci asırda Bizans İmparatoru Justinianus yaptırmıştır. Birçok harpte zarar gören kale Birinci Alâeddîn Keykubâd zamânında tâmir edilmiştir. Daha sonra Karamanoğlu ve Osmanlılar devrinde tâmir edilerek kullanılmıştır. İç ve dış kaleden meydana gelmiş ise de bugün dış kale çok harab vaziyettedir. İç kale dörtgen plânlı 195 burçludur. Doğuda güneyde ve kuzeyde olmak üzere üç kapısı vardır. Zamantı Kalesi: Pınarbaşı yakınındadır.
Şahmelik Kalesi: Develi ilçesinin Şahmelik köyü yakınlarındadır. Romalılar döneminde yapılan kale, Bizanslılar tarafından da kullanılmıştır. Günümüzde harab vaziyettedir.
Yeşilhisar Kalesi: Adıyla anılan ilçededir.

Develi Kalesi: Develi ilçesinin batısında sarp kaya üzerine yapılmıştır. Harab vaziyettedir.

Hunad Hâtun Külliyesi: Anadolu Selçukluları devrinde yapılan ilk külliyelerdendir. 1238’de Birinci Keykubad’ın eşi Mahperi Hunad Hâtun tarafından yaptırılmıştır. Külliye, câmi, medrese, türbe ve hamamdan meydana gelmiştir. Câmi minâresizdir. Minâresi ve büyük kubbe de İkinci Abdülhamîd Han zamanında yaptırılmıştır. Külliye, taş işçiliği şâheseridir. Hamam 1968’de Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından tâmir ettirilmiştir.
Kölük Câmii ve Medresesi: On üçüncü asır Selçuklu eseridir. 1205 senesinde Selçuklu kumandanlarından Mazaffereddîn Mahmûd’un kızı Atsız Elti Hâtun yaptırmıştır. 1335’te depremden zarar gören yapıyı Kölük Şemseddîn tâmir ettirdiği için onun ismi ile anılmaktadır. Câminin mihrabı ve çinileri çok meşhurdur. Medrese iki katlıdır.
Hacı Kılıç Câmii ve Medresesi: Selçuklu vezirlerinden Ebû Kâsım Ali Tûsî 1242-1249 arasında yaptırmıştır. Câmi ve medresenin giriş kapıları nefis taş işçiliğinin güzel örneklerindendir. Câmi dışardan kale gibi gözükür. Sarı ve siyah taştan yapılmıştır.

Ulu Câmi: On ikinci asır Selçuklu eserlerindendir. 1135’te yapılan eser 1,5 m toprağa gömülüdür. Melih Mehmed Gâzi tarafından yaptırılmıştır. Çeşitli zamanlarda tâmir gören eser ilk orjinal yapı özelliğini kaybetmiştir.

Yanında türbe ve medrese vardır. En eski Türk eserlerinden ve Anadolu’daki ilk Türk câmilerinden olup, minâresi Türkiye’nin en uzun minârelerindendir. On sekizinci asrın sonlarında Reîsülküttâb Râşit Efendi yanına bir kütüphâne yaptırmıştır. Çok değerli yazma eserleri vardır.

Kurşunlu Câmi: 1585’te yapılmıştır. Osmanlı devrine âittir. Asıl ismi Hacı Ahmed Paşa Câmiidir. Mîmar Sinan’ın eserleri arasında yer almaktadır. Hacı Ahmed Paşa, kaptân-ı deryâ idi. Kubbesi kurşundan olduğu için bu isim verilmiştir. Câmi külliyesinde kervansaray aşhâne, paşa odaları, medrese odaları ve şadırvan vardır.
Fâtih Sultan Mehmed Câmii: 1478’de Fâtih Sultan Mehmed tarafından yaptırılmıştır. Kale içinde olduğundan Kale Câmii olarak da bilinir.
Lalapaşa Câmii: Muslihiddîn Paşa tarafından 1308’de yaptırılmıştır. Lâle Câmii de denir. Minberi eşi bulunmaz bir şâheserdir. Sultan İkinci Abdülhamîd Hanın hediye ettiği muhâfazada sakal-ı şerîf bulunmaktadır.

Ulu Câmi: Bünyan ilçesindedir. 1256’da Kaluyan bin Karabuda tarafından yaptırılmıştır. Taç kapının kitâbe ve süslemeleri çok güzeldir. Kesme taş duvarları ile kale görünümündedir.

Develi Ulu Câmi: Develi ilçesindedir. 1281’de Göçer Araslan ve eşi Saad tarafından yaptırılmıştır. Mihrabı çok süslüdür.

Avgunlu Medresesi: On üçüncü asırda yapılmıştır. Medrese, Vakıflar Bölge Müdürlüğü tarafından yeniden restore edilmiştir.
Sâhibiye Medresesi: 1267’de Selçuklu vezirlerinden Sâhip Ata yaptırmıştır. Kapısını çevreleyen geometrik işlemeler Selçuklu taş işçiliğinin en güzel örneklerindendir.

Köşk Medrese: 1341’de Alâeddîn Eratna tarafından yaptırılmıştır. Kesme taştandır. Avlunun ortasında bir türbe vardır. Türbede Alâeddîn Eratna ve hanımı gömülüdür.

Hâtuniye Medresesi: 1432’de Dulkadiroğullarından Nâsıreddîn Mehmed bin Halil tarafından yaptırılmıştır. Kapısının yanında sivri kemerli iki güzel çeşme vardır.
Çifte Medrese(Şifaiye Gıyâsiye Medresesi): Biri medrese biri hastâne olmak üzere, bitişik iki yapıdan meydana gelmiştir. Dünyada ilk tıp fakültesidir.

1205’te Selçuklu Sultanı Gıyâseddîn Keyhüsrev kız kardeşi Gevher Nesibe Sultan adına vasiyeti üzerine vakıf olarak yaptırmıştır. Kapısı ince işlemeleri ile Selçuklu taş işçiliğinin ilginç örneklerindendir. Hastâne kısmının duvarına bitişik Gevher Nesibe Sultan Türbesi vardır.

Keykubadiye Sarayları: Alâeddin Keykubâd’ın 1224’te yaptırdığı yazlık binâlardır. Küçük bir gölün kıyısında üç köşkten meydana gelmiştir.

Sultan Hanı: Kayseri-Sivas yolunda, Palaş köyündedir. Kitâbesinden 1236’da yapıldığı anlaşılmaktadır. Avlusunda kare plânlı köşk mescid vardır. Konya Sultan Hanından daha büyüktür.

Tekgöz Köprüsü:
 Kayseri-Ankara yolunda Kızılırmak üzerindedir. Kitâbesinden 1203’te Rükneddîn Süleymân tarafından yaptırıldığı anlaşılmaktadır. Uzunluğu 120 m genişliği 27 metredir.
Çokgöz Köprüsü: Kayseri-Yozgat yolunda, kızılırmak üzerindedir. On üçüncü asırda yapılmıştır. Değişik ebatlarda on beş gözden meydana gelmiştir. Yapılan tâmirler yüzünden orijinal yapısı kaybolmuştur.

Karatay Hanı: Kayseri-Malatya yolundadır. Atabey Emir Celâleddîn tarafından 1240 senesinde yaptırılmıştır. Bezemeli kapısı çok güzeldir.

Çifte Kümbet: 1247’de Sultan Birinci Keykubad, eşi Melîke Âdile için yaptırmıştır. Sivas Caddesi üzerindedir. Kare kaide üstünde sekizgen gövdeli kümbetin pramit külahı yıkılmıştır.
Döner Kümbet: Kayseri-Talas arasındadır. 1276 senesinde BirinciAlâeddîn Keykubâd’ın kızı Şah Cihan Hâtun için yapılmıştır. 12 köşeli olup, üstü koni biçiminde bir külah ile örtülüdür. Sarımsı kesme taştan yapılmıştır. Bitki motifleri ve geometrik motiflerle süslüdür. Kümbete iki yönlü dar bir merdivenle çıkılır.

Melik Gâzi Türbesi: Pınarbaşı ilçesine bağlı Melik Gâzi köyündedir. On ikinci asırda yapılmıştır. İki katlı olup, alt katta lahid odası, üst katta ise sandukaların bulunduğu oda vardır. Türbenin dış yüzü tuğlalarla kaplıdır. Tuğlalar geometrik desenler biçiminde dizilerek güzel bir görünüm kazandırılmıştır.

Eski Eserler: Kayseri’nin 20 km kuzeydoğusunda bulunan Kültepe, Hitit ve Asurlulara âit 4000 senelik bir yerleşim merkezidir. Eski adı “Kaniş” (Kaneş) idi. Kazılarda binlerce tablet bulunmuştur. Bu antik şehrin kalıntıları da vardır. Asurlu tüccarların bir kolonisiydi. Burada bronz ve bakır çağ devirlerine âit eserler de bulunmuştur. Karum: Kültepe yakınlarında eski bir Hitit ve Asur kenti kalıntısıdır. Erkilet: Hititlere âit bir kentin harâbeleridir. Soğanlı Harâbeleri: Roma devrine âit kiliseler vardır.

Bu harâbeler Erdemli, Doğanlı, Araplı ve Göreme’dekilerle aynı özelliği taşır. Başköy’deki büyük kiliseye yer altı kanalları ile bağlıdır. Hepsi fresklerle süslüdür. Kayabaşı Mağaraları: Bünyan ilçesi yakınında olup, ilk çağlara âit sanat izleri bulunur. Roma Mezarı: Sahabiye Medresesi yanında M.Ö. üçüncü asra ve Romalılara âit bir mezardır.

Fraktın Yazılı Kabartmalar: Develi ilçesi Fraktın köyü yakınında kayalar üzerinde Hititlere âit yazı ve resimlerdir. İmamkullu Kabartmaları: Develi ilçesinin İmamkullu köyü yakınındadır. Büyük bir kaya (Şimşek Kaya) üzerine yazılmış hiyeroglif yazılar ve kabartma resimler Hititlere âittir. Yemliha Kartalı: Kayseri müzesinde bir Hitit eseridir. Yekpâre granit taştan yapılmıştır. 2 metre 20 cm yükseklikte ve 4 ton ağırlıktadır.

Tabiî güzellikler: Kayseri’de tabiî güzelliği ile meşhur pekçok mesire yeri vardır. Başlıca mesire yerleri şunlardır:

Erciyes Dağı: Zirvesi devamlı karla örtülü ve İç Anadolu’nun en yüksek dağı olan Erciyes Dağı ve eteklerinde manzarası ve tabiî güzelliği fevkalâde olan mesire yerleri vardır. Ayrıca dağ, kayak sporlarına müsâittir. Erciyes ve Tekir yaylası kış aylarında dağcılık ve kış sporları merkezi özelliğini taşırken, yaz aylarında ideal bir dinlenme yeridir. Çeşitli tesisler, yüzme havuzu, telesiyej yanında dağ evi vardır. Uludağ’dan sonra Türkiye’nin en büyük kış sporları merkezidir. Bağlar: Merkez ilçe ile Erkilet, Gesi, Talas ve Hisarcık arasındadır.

Boğaz Köprü: İl merkezinin batısında 20 km mesâfede bulunan bu mesire yeri Karasu yanındadır. Gesi: Tabii bir dinlenme, yeridir. Bağları türkülere konu olmuştur. Talas: Şehre 7 km mesâfededir. Hisarcık: Park ve yüzme havuzu vardır. Dağ evi, su, yeşillik, güneş ve devamlı rüzgâr ile eşsiz bir mesire yeridir. Hisarcık, dağ evine gitmek isteyenlerin geçtiği bir mesire yeridir. Mimar Sinan Parkı ile İnönü Parkı: Şehrin içindedir. Geniş bir sahaya yayılmıştır.

Kapuzbaşı Şelâlesi: Kayseri’ye 170 km mesâfede, ilin güney sınırındadır. Torosların Hacer bölgesinde, yüksekliği yer yer 70 ilâ 150 metreyi bulan kayalardan çıkıp aynı adlı bir çayı meydana getiren şelâleler, Kayseri ve civârının en önemli tabiat harikalarından birisidir.

Bir vâdide yükselen kayalıklara eski Türkçede “kapuz” adı verildiği için şelâleler bu adla anılmaktadır. Türklerin bahar mevsiminde buraya gelip şelâlelerin başında kopuz çaldıkları için bu adı aldığını nakledenler de vardır. Yedi ayrı kaynaktan çıkan sular, meydana getirdikleri şelâleler ile seyredenleri âdeta büyülemektedir.

Kaplıca ve içmeleri: Kayseri ili içme ve kaplıca bakımından oldukça zengindir. Önemli ve meşhur kaplıcaları şunlardır:

Bayramhacı Kaplıcası: Kayseri’ye 80 km uzaklıkta Bayramhacı köyü yakınlarındadır. Romatizmal rahatsızlıklara, gut hastalığına ve dolaşım sistemi rahatsızlıklarında faydalıdır. İçme kürleri karaciğer ve safrakesesi hastalıklarına iyi gelir. Kaplıca yanında tesisleri vardır.
Yeşilhisar İçmesi: Yeşilhisar ilçesine 11 km uzaklıkta, Kayseri-Niğde yolu üzerindedir. Mîde ve barsak rahatsızlıklarına faydalıdır. Kaplıca yanında tesisleri vardır.
Tekgöz Kaplıcası: Yemliha köyündedir. Çok eski zamanlardan beri kullanılan bu kaplıca nevralji, yarım felç, kırık ve çıkık ile kadın hastalıklarına iyi gelmektedir.
Hasanarpa Mâden Suyu: İl merkezine 12 km uzaklıkta Hasanarpa köyündedir. Mîde, karaciğer ve böbrek hastalıklarına iyi gelir.

HIZIR İLYAS KÖŞKÜ :

Erkilet’in kuzeyinde bulunmaktadır. Selçuklular döneminde İlyas bey adında bir şahıs tarafından 13.Yüzyılda inşa ettirildiği sanılmaktadır.

Ön cephesi mermerden yapılan köşk, Etiler dönemine ait, tahminen M.Ö. 2. Bin yıllarında oluşturulmuş bir Tümülüs üzerinde bulunmaktadır. Selçuklu sivil mimarisinin seçkin örneklerinden olan bu köşk 1994 yılında yeniden onarılarak yıkılma tehlikesinden kurtarıldı.

HAYDAR BEY KÖŞKÜ :
Argıncık’ın kuzeyinde bulunan köşk 13. Yüzyılda Selçuklu beylerinden Haydar Bey tarafından inşa ettirilmiştir. Minik bir kale görünümünde olan köşk boş olarak durmaktadır.

GÜPGÜPOĞLU KONAĞI :

Güpgüpoğlu Konağı müze haline getirildiği için Müzeler bölümünde Etnoğrafya Müzesi olarak kullanılmaktadır.

ATATÜRK( RAŞİT AĞA) KONAĞI:

Güpgpoğlu Konağının karşısında bulunan bu konak, XIX.yüzyıl sonlarında Raşit Ağa tarafından ev olarak yaptırılmıştır. Bina yonutaşından inşa edilmiş olup, üç katlıdır. Kayseri’de ender olrak korunmuş eski evler arasındadır.
Atatürk Heyet-i Temsiliye Reisi olarak Sivas Kongresi’ni takiben Ankara’ya gitmek üzere Sivas’dan ayrılmış ve 19 Aralık 1919’da Kayseri’ye gelmiştir. Raşit Ağa’nın evinde konuk edilen Atatürk 21 Aralık 1919’da şehirden ayrılmıştır. Atatürk’ün kaldığı odada o günlere ait fotoğraf ve belgeler sergilenmektedir. Günümüzde konağın bodrum ve girişi Devlet Güzel Sanatlar Galerisi olarak kullanılmaktadır.
KALELER VE SURLAR
İÇKALE:
İç Kale, Selçuk Sultanlarından 1.Alaeddin Keykubad tarafından 1224 yılında yaptırıldı. Kale’nin yapılış tarihini daha eskiye, Bizans dönemine götürenler de vardır. Ancak, birçok araştırmacı, burasının Selçuklular zamanında bugünkü şeklini aldığını söylerler. Kale, büyük bir ihtimalle, dış baskılara, şehri zaman zaman yağmalamak isteyenlere karşı korumak maksadıyla yapılmıştır.

Kurulduğundan beri, ticari hüviyeti yüksek olan şehirde, tacirler ve zenginler olduğu için, hemen her işgal ordusu Kayseri’ye göz dikmişti. işte, bu saldırılar için kesin çözümü kale sağlamaktaydı. Yüksek duvarlarla çevrili olan bu binanın etrafında hendekler vardı ve bu hendeklere de su verildiği için buraya yabancıların girmesi hayli zordu.

Ayrıca, üstündeki gözetleme kuleleri burasının sürekli stratejik önemi taşıyan bir yerleşim alanı oldugunu da göstermektedir. Kalenin iki kapısı da devamlı kontrol altında tutuluyordu. Kayseri’nin Osmanlı’ların eline geçmesi üzerine, Fatih Sultan Mehmet, kale içerisindeki Camiyi yaptırdı. Yanına da bir çeşme inşa ettirdi. Ancak bu çeşme zamanla ortadan kayboldu.

Uzun yıllar Kayseri halkının oturduğu kale içerisinde 600 kadar ailenin barındığı rivayet edilir. Bu devirlerde birkaç mahalle kale içerisindeydi. Cumhuriyet döneminde burası sebze pazarı olarak kullanıldı l982’de tamamen tahliye edildi. Son olarak Sarrat1ar, burayı kendileri için çarşı yaptılar ama çalışmayacağını düşünerek yerleşmediler.
Bugün ülkemiz sınırları içerisinde, ayakta kalabilen çok az kaleden birisi olduğu için tarihi değeri büyüktür. Köşeli elips biçimindeki kale duvarları yüksek olduğu kadar da geniştir. içerisinde mahzenler, askerlerin o dönemde barındığı özel odalar vardır. Kemer ve kubbe tarzı uygulandığı için bugüne kadar yıkılmaktan korunabilmiştir. Kaleden dışarıya açılan iki kapısı vardır. Birisi Güneye diğeri ise doğuya bakar. Güneydeki kapı kemerinin üzerinde arslan heykelleri bulunmaktadır. Sonradan meydana bakan bir kapı açılmıştır.
Kayseri’de şehir içerisinde yalnızca bu kale vardır. Kaza ve köylerde ise yine antik çağdan ve Selçuklular döneminden kalma kalelere rastlanır.
Bunlar da sırasıyla şunlardır.
DEVELİ KALESİ :
Yukarı Develi Mahallesinde bulunan Kale, sarp yamaçlı ve develi ovasına hakim bir tepe üzerine inşa edilmiştir. Bu kale de, yapıldığı dönemin askeri hareketliliğine karşı halkı korumak için ve gerektiğinde savunma amacıyla kullanılmak üzere inşa edilmiştir. Kale günümüze bazı bölümleriyle gelmiştir. Sağlam olduğu dönemde mahzenleri, su sarnıçları, burçlarıyla bir bütünlük ortaya koyuyordu. Büyük bir ihtimalle
Bizanslıların son döneminde inşa edilmiş olabilir. Eseri Selçuklulara mal
eden araştırmacılar da vardır.
ÖKSÜT KALESİ :
Etiler döneminde inşa edilmiş bir kaledir. Bu kale de, dar bir geçitten girilebilen sarp bir yamaca kurulmuştur. Kale’nin bulunduğu kayalara elinde mızrağıyla ejderhayı andıran kabatmalar vardır.
Bu han, Kayseri’ye doğudan gelen yolcuların şehre girmeden önce burada konaklamalar için inşa edilmiştir. inşaat tarihi bilinmemekle beraber, 13. Ya da 13. Asırda yapılmış olması ihtimali, inşaat tarzı ve taşlardaki işçilikten ortaya çıkmaktadır. Han’ın kitabesi kaybolmuştur. Kim tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir. Yakınındaki Haydarbey Köşkü inşaatıyla üslup olarak büyük benzerliği olduğu için aynı dönemde ve hatta bu köşkle birlikte inşa edilmiş olabileceği sanılmaktadır.

ZAMANTI KALESİ :

Pınarbaşı ilçesinin Melik Gazi Köyünde bulunan Kale, köyün kuzeyindeki yüksek bir tepeye inşa edilmiştir. Selçuklu dönemi eseridir. Kullanılmadığı için korunamamış ve harabe haline gelmiştir.
AKKIŞLA KALESİ :
Kayseri’ye 60 kilometre uzaklıkta ve şehrin kuzeydoğu istikametindedir. Akkışla sınırları içerisinde olduğu için bu adla anılmaktadır. Hangi döneme ait olduğu konusunda kesin bir bilgi yoktur.
ZENGİBAR KALESİ :
Yeşilhisar kazasında bulunan Kale, özellikle Selçuklular ile Osmanlılar zamanında çevrede önemli bir karakol görevi görmüştür. Daha sonra kale korunamadığı için yıkılmıştır. Eserin Selçuklular dönemine ait olduğu sanılmaktadır.

VİRANŞEHİR KALESİ :

Pınarbaşı ilçesine bağlı Viranşehir köyündedir. Bu kale de Selçuklular döneminde faal haldeydi. Bilahare korunamadığı için harabeye döndü.
HİSARCIK KALESİ :
Bizanslılar tarafından Kayseri’nin uzaktan korunması için Hisarcık’ta inşa edildiği sanılmaktadır. Ancak Kayseri’nin Selçuklular tarafından fethedilip dış akınlardarı korunması üzerine bu kale fonksiyonunu kaybetti, terkedildiği için de korunamadı ve yıkıldı.

ZİRHA KALESİ :

Etiler döneminde Kızılırmak üzerinde inşa edilen bu kale, Kayseri’nin güneydoğu yönünde ve 65 kilometre mesafesindedir. Amarat köyü ile Çukur kasabası arasındaki bu kale de bilahare terkedildiği için büyük ölçüde tahrip olmuştur.
SURLAR ********************************************
Kayseri’de yalnızca kalıntıları bulunan dış surlar, Düvenönü meydanından başlayarak Cumhuriyet Meydanı’na doğru uzanmakta ve Kalenin kuzey cephesiyle birleştikten sonra Talas Caddesi boyunca uzanıp Yoğunburç’tan tekrar Düvenönü’ne yönelmektedir. Kıçıkapıyı boydan geçen surlar Düvenönün’de noktalanmaktadır.
Surlar, Miladi 5.Asırda, Bizans imparatoru Jüstinyen tarafından yaptırılmıştır. O dönemde dış akınlara karşı yaptırılan surlar oldukça yüksek ve genişti. Kalıntılarından da anlaşılacağı üzere sığınma yerleri gözetleme kuleleri ve burçları bulunan bu surlar, döneminde de şehri kuşatma görevini devam ettirmiştir. O yıllarda saldırılarda zaman zaman tahrip olmuşsa da, bunları 1. Alaeddin Keykubat onartmıştır. Bugün modern bir şehrin kurulduğu bu surlar içerisinde, eskiden 19 mahalle vardı.

Surlar’ın Güney köşesinde Yoğunburç, o dönemki tabiriyle ”Pasban” (bir karakol) kuzey köşesinde ikinci Pasban yer alıyordu. Ana giriş kapısı kuzeyde olan surların bu kapısını Meydan kapısı deniliyor ki, şimdiki iki Kapılı Meydan Camii ile Kale’nin arasında bulunuyordu. Diğerleri ise, Yeni Kapı, Sivas Kapısı, Kiçikapu, Boyacı Kapısı adlarını almaktadır. Surlar’ın sadece kuzey ve doğu cephelerinden bazı kalıntılar bulunmaktadır.

KERVANSARAYLAR

KARATAY KERVANSARAYI :
Eski-Kayseri Malatya yolu üzerinde Bünyan’ın Karadayı köyünde bulunan Kervansaray , Selçuklu dönemi özelliklerini gösterir. Han, yazlık ve kışlık olmak üzere açık ve kapalı iki kısımdan meydana gelmiştir. Kışlık (kapalı) kısım Sultan 1. Alaeddin Keykubad devri, (1219-1236) sonlarında, avlu kısmı ise (1240) yılında Gıyaseddin Keyhüsrev zamanında, Atabey Emir Celaleddin Karatay tarafından yaptırılmıştır.

Kervansarayda kışlık kısmın yanı sıra, avluya açılan kapalı odalar, Mescid ve Hamam yapıları bulunur. Hanın giriş kapıları, Mescidi, çörtenleri avluya açılan eyvan üzerindeki süslemeleri oldukça önemlidir. Bitkisel geometrik motifler yanısıra, hayvan ve insan tasvirleri de dikkati çeker. insan tasvirlerini giriş kapısı (portal) üzerinde palmet dalları arasında görebiliriz. Masifduvarları ve destek kuleleriyle kale manzarası hakimdir.

Kervansaray’ın iç ve dış kapısında olmak üzere iki kitabesi vardır. Kitabeler şöyledir : ”Mülk Allah’ındır. O birdir, kahredicidir, bakidir, daimdir. Keyhüsrev’in oğlu Şahların en büyüğü, Allah’ın yeryüzündeki gölgesi Halifenin yardımcısı Fatih Sultan Gıyaseddin Keyhüsrev, Altıyüz otuz dört (1237). İç kapı da ise, şu kitabe yer almaktadır. ”Mülk Allah’ındır, daimdir, bakidir. Keyhüsrev’in oğlu dünya Sultanlarının efendisi ümmetlerin
en yücesi makamına sahip Büyük Sultan, Fatih Keykubad.”
Karatay Kervansarayı, döneminin ve günümüzün önemli eserlerinden birisidir
TUZHİSAR KERVANSARAYI :
Kayseri’ye 44 km. uzaklıkta olan han, şehrin batı kesimindedir. 1410 yılında Selçuklular zamanında inşa ettirilmiştir. Şimdi harabe halindedir.
ÇEŞMELER VE ŞADIRVANLAR
SELÇUKLU DÖNEMİ ÇEŞMELERİ :
Selçuklulardan günümüze çok az sayıda çeşme gelmiştir. Bunlar, 13. Yüzyılda inşa edilen ”Şeyh Müeyyed Çeşmesi”, Pamukhanı önündedir. ”Sahabiye Çeşmesi”, Sahabiye Medresesi önündedir. ”Gevher Nesibe Çeşmesi” aynı adlı medresenin önündedir. Lale Camii önünde Kümbet Şeklindeki ”Lala Çeşmesi”, İstasyon Caddesi’ndeki ”Hasbek Çeşmesi”, Selçuklulardan günümüze daha çok çeşme gelmiş olmalıdır. Ancak, birçokları tamir edilip kitabeleri değiştirildiği için bilinmemektedir
OSMANLI DÖNEMİ ÇEŞMELERİ :
Mevcut çeşmelerin tamamına yakını osmanlı Döneminde yapılmıştır. Bu çeşrneler de şunlardır :

1- Hacılar yolundaki ”Çifteönü Çeşmesi” 1753’te yapılmıştır.

2- Tavukçu Mahallesindeki ”Müftü Çeşmesi”, 1714’te yapılmıştır.
3- Şeyh camii yanındaki çeşme 1492’de yapılmıştır.
4- Çakaloz Mahallesindeki ”Matra Sokak Çeşmesi”, 1740’ta yapılmıştır.

5- Üzerinde Kuş köşkü vardır. At pazarındaki çeşme, bu da Kuş Köşklü çeşmelerdendir.

6- Cürcürler mallesindeki ”Mıhlım Çeşmeleri”, 1771 ‘de yapılmıştır. Bunlardan birisinde kuş köşkü bulunmaktadır.
7- Gülük Mahallesi’ndeki ”Hacı Mehmet Çeşmesi”, 1807’de yapılmıştır.
8- Kurşunlu Camiinin kuzeyindeki ”Kadı Çeşmesi” üzeri şerefeli çeşmedir.

9- ”Seyyid Gazi Mahallesi Çeşmesi”, üzerinde şerefe bulunmaktadır.

10- Deliklitaş Mahallesi’ndeki ”Büyük Çeşme Sokak Çeşmesi”, 16. Yüzyılda yapılmıştır.
11- Deliklitaş Mahallesindeki ”Yazı Camii Çeşmesi” Battalaltında
12- ”Karacaoğlu Çeşmesi” 1722’de yapılmıştır.
13- Düvenönünde ”Hasbek Camii Çeşmesi”, 1722’de yapılmıştır.

14- Yanıkoğlu Mahallesinde ”Gavremoğlu Çeşmesi”, 1508’de yapılmıştır.

15- Gubaroğlu Mahallesinde ”Oduncu Çeşmesi”, 16. Asırda yapılmıştır.
16- Hacı Veled Mahallesindeki çeşme, 1544’de yapılmıştır.

17- Eski Bahçebaşındaki ”Kara İmam Çeşmesi”, 16. Asırda yapılmıştır.

18- Sivas Caddesi üzerindeki çeşme, iki yönlü kurnası bulunan tek çeşmedir.
19- Yeri 1990’da değiştirilmiştir. Kayseri Lisesi’nin önündeki çeşme, 1919’da yapılmıştır.

20- Cıncıklı Camii önündeki çeşme, 1986’da yenilenmiştir. Döner Kümbet yakınındaki

21- ”Kalaycıoğlu Camii Çeşmesi”, Tavukçu Mahallesi’ndeki Çeşme, Deliklitaş
22- Caddesindeki çeşme, Hacı Kasım Mahallesindeki ”Bezirhanoğlu Çeşmesi.”

CUMHURİYET DÖNEMİ ÇEŞMELERİ :

Cumhuriyet döneminde, özellikle son elli yıl öncesine kadar, Kayseri’de çeşme yapımı devam etmiştir. Bu dönemde yapılan belli başlı çeşmeler ise şunlardır.
Mustafa Özbakkal Çeşmesi,
Hayır Sevenler Çeşmesi,
Binbaşı Hacı Hayri Çeşmesi,
Boz Sokak Çeşmesi,
Hasinli Mahallesi Çeşmesi,
Han Camii Çeşmesi,
Zekaibey Mahallesi Çeşmesi,

Altay Sokak Çeşmesi,

Dökmeci Sokak Çeşmesi,
Ulus Sokak Çeşmesi,
Lise Caddesi Çeşmesi,
Karamancı Şaban Çeşmesi,
Nuh Emmi Çeşmesi,
Setenönü Çeşmesi,
İyiler Sokak Çeşmesi,
Erdal Sokak Çeşmesi,
Akbay Sokak Çeşmesi,
Hatip Tekin Çeşmesi,
Şıh Sadeddin Çeşmesi,
Akbay Çıkmaz Sokak Çeşmesi,
Akasya Sokak Çeşmesi,

Tevfik Başol Çeşmesi,

Mirzazadeler Çeşmesi,
İzzet Kösehaliloğlu Çeşmesi,
Mescid Çeşmesi,
Tolunay Karaaslan Çeşmesi,
Yaşıt Sokak Çeşmesi,
Otpazarı Çeşmesi,
Mustafa Usta Çeşmesi,
Karayolları Çeşmesi,
Güllübahçe Çeşmesi,
İbrahim Zehra Toklu Çeşmesi ve Kör çeşme

Bu çeşmeler 1955 yılına kadar faaldi. Bu tarihten itibaren evlere su verilmesi çeşmelerin önemini kaybetmesine sebep oldu. Bugün çoğunluğunda su vardır. Ancak, giderek kaybolmaya yüz tutmuştur.

ŞADIRVANLAR :

Kayseri’de 1963- 75 yılları arasında dönemin Belediye Başkanı Mehmet Çalık tarafından, selatin camilerin çevre düzenlernesi yapıldı ve bu düzenleme içerisinde modern mimari tarzda çeşitli şadırvanlar inşa edildi. Alt katları tuvalet, üstü ise abdest alımında kullanılan bu şadırvanların belli başlıları şunlardır :
Hunat Camii Şadırvanı,

Hacıkılıç Camii Şadırvanı,

Camii Kebir Şadırvanı
Sanayi Camii Şadırvanı
Bürüngüz Camii Şadırvanı,
Han Camii Şadırvanı,
Yanıkoğlu Camii Şadırvanı,
Fevzi Çakmak Camii Şadırvanı
Park Camii Şadırvanı
Çınar Camii Şadırvanı
Yenişehir Camii Şadırvanı
Sadıklar Camii Şadırvanı
Terminal Camii Şadırvanı
Yeni Sanayi Camii Şadırvanı
HAMAMLAR
SULTAN HAMAMI :
Gevher Nesibe Hatun tarafından 1205 yılında inşa ettirildiği sanılmaktadır. Camii Kebir yakınındadır.
HUNAT HAMAMI :
Mahperi Hatun tarafından 1237 yılında yaptırdığı Caminin bitişiğinde inşa ettirilmiştir.

GÜLÜK HAMAMI :

Camiden sonra yapılan hamam Gülük Şemseddin tarafından 1334 yılında caminin kuzey cephesine inşa ettirilmiştir. Harabe halindedir.
CAFERBEY HAMAMI :
Eratnaoğullarından Caferbey tarafından 1351 yılında yaptırılmıştır. Halen faaldir.
KADI HAMAMI :
Bedreddin Mahmut Kadı tarafından 1548 yılında yaptırılmıştır. Halen faaldir.

SELAHADDİN HAMAMI :

1550 yılında yapılan hamam, Kayseri lise’nin yanındadır. Hamamı yaptıran Güpgüpzade Hacı Mustafa Ağa dır.

ÇARŞILAR

KAPALI ÇARŞI:
Kayserilde 1859’da inşa edilmiştir. Büyük bir çarşıdır. Vali Muammer Bey 1910’1u yıllarda bu çarşının üst kısmını yıktırarak açtırdı. Ancak, bu durum çarşının tahribatını hızlandırdı. Ağır kış şartlarında burasını koruma imkanı olmadığı için çarşıdaki yıkılmalar arttı. Bunun üzerine 1980’li yıllarda burada yeniden bir onarım programı uygulamaya konuldu.

1990’da tamir edilen bölümlerden bir kısmı açıldı. İnşaatın büyük bir bölümü tamamlanmış durumdadır. Kalan kısmın tamamlanması için çalışmalar sürdürülmektedir. Vakıflar tarafından kontrolü üstlenen çarşı aslına uygun olarak inşa edilmektedir. Cumhuriyet alanının güney cephesini kaplayan, Kale ile Bürüngüz Camiinin arka kısmında 100 bin metrekareye ulaşan bir alanda yeralan Kapalı Çarşı, Günümüze sağlam ulaşabilen ve onarımıyla ayakta kalabilen önemIi bir tarihi eserdir.

BEDESTEN :

Kayseri Emiri Mustafa Bin Abdullah tarafından, .1497 yılında inşa edilmiştir. Camii Kebir yakınında bulunan bu tarihi eser uzun süre sakadatçılar tarafından kullanıldı. Bilahare tahliye edilerek tamir edildi. Şimdi halı ve kilim çarşısı olarak hizmet vermektedir

SAAT KULESİ

İl Merkezinde Cumhuriyer Meydanı’ndaki saat kulesi, 1919 yılında yaptırılmıştır. Kule, yonu taşından yapılmış, kare planlı, sağlam bir yapıdır. Kuleye bitişik olarak yapılan küçük bir oda yer almaktadır. Üzeri oluklu saçla örtülü olan bu oda, geçmişte muvakkıthane (Güneşe bakılarak namaz vakitlerini belirten yer) olarak kullanılmıştır. Kulenin dört yanında birer adet saat bulunmaktadır.

KÖPRÜLER

TEKGOZ KOPRUSU :
Kayseri’nin kuzeybatısında, il merkezine 30 km. uzaklıkta Kızılırmak üzerinde kurulmuş olan bu köprü, Sultan II.Rükneddin Süleyman Şah zamanında 1202-1203 tarihinde Kayserili Hacı Ali Şir Bin Hüseyin tarafından yaptırılmıştır. Köprünün iki kemeri arasında sülüs yazılı kitabesi bulunmaktadır. Bu kitabenin mealen anlamı şöyledir:
”Din ve dünyanın temel direği, İslam ve Müslümanlara güç katan, fetihlerin babası, kahredici, Sultan Kılıçarslan’ın oğlu Süleyman zamanında, Müminlerin yardımcısı, dinin özü, Allah’ın rahmetine muhtaç, Kayserili Hüseyin’in oğlu Hacı Ali Şir tarafından 1202-1203 yıllarında yapılmıştır”.
Evliya Çelebi bu köprüden şöyle söz etmiştir: “Şehrin canibi garbisinde bir saat mesafede, Kızılırmak Nehri üzerinde, iki kaya arasında inşa edilmiş bir göz köprü namı ile bibedel bir cisr ail vardır ki Sultan Süleyman asrında Koca Mimar Sinan binasıdır. Üstadı mimar Ömr keranemayesinin nice senelerini geçirip ve var kudretini sarf edip kavs-u kuzey misali bedel bir kantara bina etmiş ki, gören seyyah biihtiyar ve valih-i sergedar olarak üstadına tahsini han olur”.
Köprü kesme taştan yapılmış, ortasında 27 m. çapında, 18 m. yüksekliğinde büyük bir kemer, bunun kuzeyinde 11.5 m. çapında 7-5 m. yüksekliğinde küçük bir kemer bulunmaktadır. Köprünün uzunluğu 120 m.dir.
Günümüzde bu köprü anayol dışında kaldığından pek kullanılmamaktadır.

ÇOKGÖZ KÖPRÜSÜ :

Erkilet’in kuzeyinde bulunan köprü, buradan yapılan ulaşımlarda Kızılırmağı geçmek için kullanılmaktadır. 13.Yüzyılda inşa edildiği sanılmaktadır. Kitabesi silinmiştir.
KURU KÖPRÜ (TALAS) :
Kayseri Talas ilçesi, Kuruköprü Köyü’nde bulunan bu köprünün Roma döneminde su kemeri olarak kullanıldığı bilinmektedir. Selçuklular döneminde kemer araları doldurularak su bendi haline getirilmiştir.
Köprü biri sivri, 13’ü yuvarlak olmak üzere 14 gözden meydana gelmiştir. Köprünün cepheleri kesme yontma taştan, iç kısımları da moloz taştan yapılmıştır. Kuzey cephesi taş duvarlarla desteklenmiştir.
Günümüze harap bir durumda gelen köprünün üzerindeki su kanalının yan duvarları yıkılmıştır.
HABİP KÖPRÜSÜ (YAHYALI) :
Kayseri Yahyalı ilçesine 18 km. uzaklıkta bulunan Yahyalı Köprüsü’nün kitabesi bulunmadığından yapım tarihi bilinmemektedir. Yapı üslubundan XVII.yüzyılda yapılmış bir köprü olduğu anlaşılmaktadır.
Köprü kesme taştan yapılmıştır.
ŞAHRUN KÖPRÜSÜ (SARIOĞLAN) :
Kayseri Sarıoğlan ilçesi, Karaöz Köyü girişinde bulunmaktadır. Şahruh Bey, Alaüddevle Bozkurt Bey’in oğlu olup, bu köprüyü Kızılırmak üzerinde XVI.yüzyılın başında yaptırmıştır. Şahruh Bey’in oğlu Mehmet Bey tarafından da 1538-1539 tarihlerinde onarılmıştır. Bu onarımla ilgili bir kitabe köprü üzerinde bulunmaktadır. Kitabenin mealen anlamı:
”Bu köprüyü h.945 (1538-1539) ‘de Alaüddevle Zulkadirî Sasani’nin oğlu Şahruh Bey’in oğlu Mehmet Emir Abdullah eliyle onardı”.
Köprü muntazam kesme taştan yapılmıştır. Sekiz kemerlidir. Ortada yüksek sivri bir kemer, onun yanında da gittikçe alçalan beşer kemer daha bulunmaktadır. Yanlardaki korkuluklar iyi bir durumda olup, köprü günümüzde de kullanılmaktadır.
KAYSERİ
Orta Anadolu’nun, sanayi ve ticaret merkezi Kayseri, başta Paleolitik ve Prehistorik çağlara ait olmak üzere Kültepe Kaniş-Karum’un da ortaya çıkan katlar ve diğer yörelerde yapılan tespitlere göre Eski Tunç, Hitit, Frig Helenistik, Roma Bizans, Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerine ait eserlerden oluşan zengin bir kültürel mirasa sahiptir.

Dünyanın en eski şehirlerinden biri olan Kayseri (eski Mazaka, Kaisareia), klasik çağlarda Kapadokya adı verilen bölgededir. Kızılırmağın güneyinde bulunan bu bölge, Tuz gölünden Fırat nehrine kadar uzanır. İpek yolu buradan geçer. Bu nedenle her çağda tüm ulusların ilgisini çekmiş ve pek çok uygarlıkların beşiği olmuştur.

SPOR TURİZM

Kayak ( Erci ) : Orta Anadolu’nun en yüksek doruğu olan Erci Dağı (3916 m.) Kayseri ilinin 25 km. güneyinde yükselir. Sönmüş bir volkan olan dağın yüksek kısımları yılın her mevsiminde kalıcı karlarla örtülüdür. Dağın kuzeyinde ise bir km. uzunlukta bir dağ buzulu mevcuttur. Kayak Merkezi Dağın kuzey yamaçlarında yeralan Tekir Yaylası üzerindedir. Erci, Kayak Merkezi olmanın dışında, dağcılık sporu açısından ülkenin önemli dağlarından biridir.
Kayak tesislerine en yakın havaalanından (Kayseri-Erkilet) otobüsle 40 dakika, kent merkezinden 30 dakikada ulaşılmaktadır. Kayseri şehir merkezinden kayak tesislerine ulaşım özel araçlarla mümkündür. Ayrıca bir çok otel müşteriler için servis organize etmektedir.
Erci Dağınının doğu ve kuzey yamaçlarında yeralan kayak alanları 2200 -3100 metre yükseklikleri arasındadır. Kayak için en uygun zaman 20 Kasım-20 Nisan tarihleri arasıdır. Normal kış koşullarında kar kalınlığı 2 metre dolayında bulunmaktadır. Genellikle toz kar niteliğindedir. Yaz Kayağı, Tur Kayağı ve Helikopterli Kayak yapılması mümkündür. Yörede karasal iklim hüküm sürmektedir. Hakim rüzgar yönü güney ve batı yönlerindedir.

Dört devlet konuk evi, bir otel bulunmaktadır. Konaklama yerlerinde lokanta, bar, yüzme havuzu, kayak hocası ile malzeme kiralama hizmetleri mevcuttur. Ayrıca büyük bir kafeterya ve sağlık ocağı bulunmaktadır. Kayak merkezinde toplam 1905 kişi/saat 2 adet teleski ve 1 adet telesiyej olmak üzere 3 adet mekanik tesis mevcuttur.

Rafting : Aladağlar Milli Parkı alanında yer alan Zamantı ırmağında rafting yapılmaktadır.Zamantı ırmağı üzerinde biri 1 km. olmak üzere iki doğal köprü bulunmaktadır. Ayrıca amatör raftingciler için Kızılırmak’ta rafting yapılacak parkurlar tespit edilmiştir.

Yamaç paraşütü : Kayseri ili sınırlarındaki Ali Dağı, il merkezine 15 dk. uzaklıktadır. Kayseri elverişli coğrafyası ile yamaç paraşütünün yanı sıra, kayak, bisiklet gibi diğer sportif turizm çeşitlerine de olanak sunar.,,

Erci Ünivesitesi’ndeki Sivil Havacılık MYO, Ali Dağına hafta sonları eğitim uçuşları düzenlemektedir. Kalkış Pistleri ; 600 ile 750 irtifa farkına sahip, birisi güney, diğeri kuzey rüzgarlarına uygun iki kalkış pisti mevcuttur. Stabil rüzgarlarda tepenin dik ve düzgün eğimi saatlerce yelken yapmaya elverişli,ancak türbülanslı havalarda dikkatli olmak gereklidir. İniş Pistleri: Tepenin önünde rahatlıkla iniş yapılabilecek alanlar bulunmaktadır.

TARİHİ ESERLER

Kayseri Kalesi : Şehir merkezinde, Kayseri surları ve kalesi geniş bir alana sahiptir. Roma İmporaloru III. Gordianus zamanına (M.S 238-244) ait sikkelerdeki bilgilere göre bu tarihte Kayseri’de surların inşa edilmiş olduğu anlaşılmaktadır. Bizanslılar döneminde Justinian şehri koruyabilmek için esas suru daraltmıştır. Kayseri Kalesi iki bölümden ibarettir: Dış kale, iç kale. Dış kalenin önemli bir bölümü yok olmuştur.İç Kale, hiç bir yönden dış kale ile bağlı bulunmamaktadır. Müstakil bir yapı durumundadır. Doğu ve güney kısmında ayrı biçim ve kuruluşta iki kapısı vardır.

Sonradan Cumhuriyet Meydanına bakan üçüncü bir kapı daha açılmıştır. Kale içi, kuyumcular tarafından çarşı olarak kullanılmakta olup; ayrıca Fatih dönemine ait Kale Camisi bulunmaktadır.

Vezir Hanı : III. Ahmed zamanında Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa tarafından 1727 yılında tüccarların oturması için yaptırılmıştır. Mimari bakımdan çok enteresan olan bu handa halı, yün ve pamuk alımı mümkündür..
Sultan Hanı : Bünyan ilçesi Sultanhanı Köyü’nde 1236 yılında 1. Aleaddin Keykubad tarafından yaptırılan ve 3.900 metrekarelik alanı kaplayan han, masif duvarlar ve çeşitli takviye kuleleriyle dıştan bir kaleyi andırmaktadır.
Karatay Hanı : Bünyan ilçesi Karadayı Köyünde 1240 yılında Atabey Emir Celaleddin Karatay tarafından 2. Keyhüsrev zamanında yapılan hanın, iri saç örgülü beden kulelerinin bulunduğu kapısı çok görkemlidir

Gıyasiye Medresesi ve Gevher Nesibe Şifaii : Kayseri Tıbbii, Selçuklu Sultanı Gevher Nesibe’nin vasiyeti üzerine, Ağabeyi Selçuklu Hükümdarı Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından 1206 yılında yapılmıştır. O devirde, Gıyasiye (Temel Bilimler) ve Darüşşifa’sı (Hastane), tek planla birlikte ve yan yana inşaa edilmiş, ikisi Tıp eğitim ve öğretimini başlatmıştır. Temel bilimlerde okuyan talebelere, Talib ve hastanede hasta başında pratik yapan ve daha ileri seviyelere yükselen talebelere ise Danişmend adı verilmekte idi. Bu eser dünyanın en eski Tıp Fakültelerinden biridir.

Seraceddin Medresesi : Gavremoğlu Mahallesi, Hunat Külliinin güneydoğusunda bulunan medrese, gıyaseddin Keyhüsrev zamanında Seraceddin Lale Bedr ( Emin) tarafindan 1238 yılında yaptırılmıştır

Hunat Medresesi : Hond, Huand gibi de yazılan bu isimle, Selçuklu Sultanı 1. Alaeddin Keykubat’m eşi ve 11. Gıyaseddin Keyhüsrev’in annesi Mahperi Hatun anlatılır. Medrese, şehir merkezinin Kağnıpazarı mevkiindeki Hunat Hatun Küllii’nin bir parçasıdır. Plan itibariyle dıştm dikdörtgen bir çerçeveye sığdırılmış iki eyvanlı medreselerdendir. Medresenin kitabesi yoktur. Ancak caminin iki cümle kapısındaki kitabelerden 1238 yılında yaptırıldığı anlaşılmaktadır.

Sahabiye Medresesi : Cumhuriyet Meydanında bulunan medrese, 1267 yılında, Selçuklu vezirlerinden Sahip Ata Fahrüddin Ali tarafından çeşmeyle birlikte yaptırılmıştır. Avluya bakan odaları işyeri olarak kullanılan medrese, aslına uygun onarılmıştır.

Hacıkılıç Medresesi : İstasyon Caddesinde üzerinde yer lan Hacı Kılıç Camisi ve Medresesi 1249/50 yılında İzzettin Keykavus tarafından yaptırılmıştır. Yapının sağ tarafı medrese, sol tarafı camidir.

Tekgöz Köprüsü : Kayseri’ye 30 km. uzaklıkta ve Kızılırmak üzerindedir. 1202/3 tarihinde Kayserili Hacı Ali Şir Bin Hüseyin tarafından yaptırılmıştır.

Güpgüpoğlu Konağı : Cumhuriyet Mahallesi’ndeki bu konağın yapımı 1419-1497 yılları arasında başlamış, ilave ve onarımlarla bugünkü haline kavuşmuştur. Haremlik ve Selãmlık olmak üzere iki bölümdür.
Erkilet’te Hıdrellez Köşkü : 1241/42 yıllında yaptırılmış bir Selçuklu dönemi köşküdür..
Haydar Bey Köşkü : XIV. Yüzyılın ikinci çeyreğinde yapılmıştır. Kente 5 km. uzaklıktadır.
Babük Bey Köşkü : Moğol beylerinden Babük Bey tarafından 1366/67 yılında yaptırılmıştır.
İNANÇ TURİZMİ
Han Camii : Seyyid Burhanettin Bulvarı üzerinde bulunan cami ve kümbet 13. Yüzyıl ortalarında Selçuklular zamanında yapıldığı tahmin edilmektedir. (Handan camiye dönüştürülmüştür)
Hacı Kılıç Camii ve Medresesi : Sahabiye Mahallesi, İstasyon caddesi üzerinde bulunan cami ve medrese, 1249 yılında Selçuklu vezirlerinden Abdul Kasım Ali Tasil tarafından yaptırılmıştır (Sultan İzzettin Keykavus Dönemi). Cami ve medresenin giriş kapıları ince bir şekilde işlenmiştir

Hunat Hatun Camii : Camii, medrese, türbe ve hamamdan oluşan bu külliye, gerek genel görünüşü, gerekse yapılış şekliyle Anadolu’da bulunan Selçuklu eserlerinin en güzel ve en önemlilerinden biridir. Kayseri kalesinin doğusunda, şehiri çevreleyen surların dışında yer alan külliye; 1237-1246 yılları arasında I. Keykubat’ın karısı II.Keyhüsrev’in annesi Mahperi Hunat Hatun tarafından yaptırılmıştır

Kurşunlu Camii : 1574 yılında doğan Hacı Mehmet Paşa tarafından yapılmış olun bu caminin planını bizzat Mimar Sinan çizmiştir. Kubbesi kurşunla örtülü olduğu için Kurşunlu Cami denilmektedir.
Lale (Lala) Camisi : XIII. yüzyıl Selçuklu dönemi eseridir. Lala Musluhiddin Paşa tarafından yaptırıldığı ileri sürülmektedir.
Soğanlı Kaya Kiliseleri : VIII. ve XIII. yüzyılda Kappadokya bölgesinde yapılan kilise (şapel) ve manastırlardan en ilginç plan ve görünüşe sahip olanları Soğanlı’dadır. Soğanlı kaya kiliselerinin duvarları değişik renklerle boyanmış durumdadır ve üzerine resimler yapılmıştır. Ayrıca bu kiliseler içinde ve bazı kaya oluklarında dini resimlerin yasaklandığı ikonoklastik döneme ait tek renkli geometrik motifler ve haç resimleri bulunmaktadır.
Duvar resimlerindeki konular İncil’den alınmıştır. İsa peygamberin doğumu, vaftiz edilişi, mahkemesi, mucizeleri, çarmıha gerilişi, Hz. Meryem’in başından geçen olaylar, at üzerinde Kudüs’e gidişi ve azizlere ait freksler vardır. Soğanlı kiliseleri arasında Tokalı, Gök, Karabaş, Canavar, Meryem Ana, St. Barbe ve Geyikli kiliseleri en fazla ilgi çeken ve gezilen yerlerdir.
Bölge’de Roma döneminden kalma Azize Barbara (Tahtalı ), Karabaş, Büyük Kilise, Saint Joan Kilisesi, Yılanlı Kilise, Kubbeli Kilise, Saint George Kilisesi, Gök ve Tokalı Kilise de ilgi çeken eserler arasındadır. Ağırnas’ta da Agios Prokopios Kilisesi önemli eserler arasında yer alır.

Surp Kirkor Lusovoriç Kilisesi : Kayseri’nin Bizans Hıristiyan dünyasındaki öneminin en iyi örneklerinden biri de, Hacılar- Erci yolu üzerinde, merkezden yarım saat yürüme mesafesinde olan, ibadet ve ziyarete açık Surp Kirkor Lusovoriç Kilisesi. Rivayete göre kilisenin temeli, 1700 yıl önce atılmış. Gençliğinin büyük bir bölümünü Kayseri’de geçiren Surp Krikor (Aziz Gregory), Ermeni kilisesinin kurucusu ve ilk piskoposuymuş.

Bugün kilisede, mart ve haziran aylarında olmak üzere, yılda sadece iki kez dini tören yapılıyorsa da zamanında bin kişilik bir cemaati varmış. İstanbul Ermeni Patrikliği tarafından yönetilen bu törenler için, İstanbul’dan din adamları geliyor. İstanbul ve başka ülkelerde yaşayan Ermeniler için bu kilisenin büyük önemi var.

Sırçalı Kümbet : Sırçalı kümbet, Kayseri’de Birinci Endüstri Meslek Lisesinin bahçesinde yer almaktadır. Geniş, dört köşe planla kaide üzerine oturtulmuş ve yuvarlak planlı bir sanduka odasına sahiptir. Silindir şeklinde olan bu türbe çok düzgün ve üstün işçilikle kesme taşlardan yapılmıştır. 14. yüzyıl eserlerindendir.
Melikgazi Türbesi : Melikgazi Türbesi, Pınarbaşı ilçesinin Melikgazi köyündedir. Kayseri’ye 91 km uzaklıktadır. Kare kesitli plan üzerine kurulmuş klasik Selçuklu türbeleri tarzında iki katlı olarak inşa edilmiştir. 7 sanduka ve cesedin yer aldığı türbede mumyalı olanı Melik Gaziye aittir. Mimarisi ile bölgenin tek örneğidir.

Döner Kümbet : Döner kümbet, Kayseri’de Talas yolu üzerinde bulunmaktadır. Prenses Şah Cihan Hatun adına yaptırılmış önemli ve görkemli bir türbedir. Selçuklu eserlerinin en güzel örneklerindendir. Sarımtırak kesme taştan on iki köşeli ve yüzlü olarak (her yüzünde değişik geometrik şekiller ve efsanevi yaratıkları sembolize eden kabartmalar vardır) inşa edilmiştir.

Mahperi Hunat Hatun Türbesi : Mahperi Hatun türbesi, şehir merkezinde Hunat camii ile medrese arasında yapılmış mimari karakterli anıtsal bir Selçuklu eseridir. Sekiz köşeli olarak ve süslü bir şekilde yapılmış bulunan türbenin içerisinde yan yana üç mezar taşı bulunmaktadır.

Çifte Kümbet : Çifte kümbet, Kayseri’de Sivas caddesinde bulunmaktadır. Eyyubi hükümdarı Melik Adil’in kızı Adile Hatun adına kızları tarafından 1247 yıllarında yaptırılmıştır. Kare şeklinde ve kenarları sade silmeli, yüksek kaide üzerine oturtulmuş sekizgen bir kümbettir.

ANTİK KALINTILAR VE ÖREN YERLERİ

Soğanlı Harabeleri : Açık müze olarak ziyarete açık bulunan Soğanlı harabeleri Yeşilhisar ilçesinin Soğanlı köyündedir. Bizanslılar döneminin MS 3-7 inci yüzyıllarından kalma birçok kalıntılara sahiptir. Bu kalıntılar, Kubbeli Kilise, Ak Kilise, Büyük Kilise, Yılanlı Kilise, Saklı Kilise, Meryem Kilisesi, Geyikli Kilise adlarıyla anılan kilise kalıntılarıdır. Soğanlı köyüne yakın olan Yeşilhisar’ın Erdemli, Doğanlı, Başköy ve Araplı köylerindeki kiliseler de Nevşehir’in Göreme kiliselerinin benzerleridir. Ayrıca Ürgüp, Göreme vadisinde yer alan peribacalarının devamı da bu bölgededir
Fraktin Kaya Yazıtları : Develi ilçesinin güneydoğusunda yer alır. Bir su kenarındaki kaya üzerine kabartma olarak işlenmiştir. Hitit sanatının en güzel örneklerinden birisidir. Sahne iki kısımdan ibarettir. Sol taraftakinde orta yerde duran bir sunağın iki tarafında iki şahıs karşılıklı ayakta durmaktadır. Figürlerin üzerindeki hiyeroglif (resim yazısı) yazısından sağdakinin III. Hattuşiliş, soldakinin de fırtına tanrısı Teşup olduğu anlaşılmaktadır. Kabartmanın sağ tarafındaki sahnede ise oturan tanrıça ile ayaklarına kadar inen bir örtüye sarınmış bir kadın görülmektedir. Üst tarafındaki yazılardan bu kadının III. Hattuşilişin karısı “Büyük kraliçe Pudu-Hepa” olduğu bilinmektedir.Bu kabartmanın M.Ö, XIV. yapıldığı anlaşılmaktadır.

İmamkulu Kayası : İmamkulu kaya kabartması, Develi ilçesine 40 km kadar uzaklıkta İmamkulu köyünün Şimşekkaya mevkiinde bulunmaktadır. İri blok kayanın oval şekil verilmiş yüzünde fırtına tanrısı; üç dağ tanrısının eğilmiş başları üzerinde boğa koluşu bir arabaya binmiş olarak görülür.Abide üzerinde fırtına tanrısının adı olan işaretlerden başka yazı bulunmadığından zamanını kati olarak bilemiyoruz. Fakat motif ve stil özelliklerinden bu abidenin de “Büyük Hitit Devleti” zamanına ait olduğu tahmin edilmektedir.

Karakuyu Kartuşu : Pınarbaşı İlçesine bağlı, Karakuyu Köyündeki, Viranşehir höyüğünün üst tarafında bulunmuştur. Bu tür büyük blok taşlar üzerine işlenmiş kit genelde kuyu ve su başlarına konduğu bilinmektedir. Kayseri Arkeoloji Müzesine, Karakuyu Köyünden 1932 senesinde getirilmiş ve müzenin en güzel köşesine konmuştur. Hitit sanatının en güzel örneklerinden biridir. iki kanatlı Hitit Güneş Kursu stelin tam üst ortasına büyük bir incelik ve ustalıkla işlenmiştir. Kanatlarının içinin işlenişi ve süslemeleri ayrı bir özellik taşır. Hemen güneş kursunun altında Hitit Hiyeroglif (Resim yazısı) ile yazılmış iki satırlık kit yer alır. Kabartma ve kalın olarak yazılan birinci satırda; ‘Hattuşili, kahraman büyük kral IV. Tuthalia büyük kral kahraman’ ikinci satırda ise; Tanrı ve dağ adları sıralanmaktadır. Bugün bu satırın tam olarak okunuşunu anlamak mümkün olmamıştır.

Kültepe : Kültepe, Kayseri-Malatya karayolunun 22. kilometresinden sonra 3km. kadar içerde bir tepedir (höyüktür). Karahöyük köyü içindeki Kültepe; biri yerlilerin oturduğu höyüten, öteki aşağı şehir veya Asurlu tüccarların yerleştiği Karum alanından oluşmuştur. Höyüğün çapı 500 m., ova seviinden yüksekliği 20 m.’dir

Höyükte yapılan kazılardan şehrin; Roma, Helenistlik Greco, Pers ve özellikle Tabal dönemindeki önemini Geç-Hitit döneminde de koruduğu anlaşılmıştır.Höyükte ve Karum’da 1948 yılından itibaren sistemli kazılar devam etmektedir. Ticaret hayatıyla ilgili çivi yazılı önemli tabletler bulunmuştur.Kültepe, Kaniş-Karum Orta Anadolu’nun eski bir yerleşim yeri ve ticaret merkezi olması bakımınde çok önemlidir.

Kuruköprü (Talas) : Talas ilçesine bağlı Kuruköprü Köyündedir. Roma dönemi su kemeridir. Bir dere üzerine kurulmuş 1 adet sivri, 13 adet yuvarlar kemerden oluşur. Selçuklular döneminde kemer araları doldurularak su bendi haline getirilmiştir. Yapı ikiye bölünmüş vaziyette ayaktadır. Köprü yüzleri kesme yontu taşla yapılmış, iç kısımları molozlarla doldurulmuştur. Batıda ayaklara takviyeli büyükçe sivri bir kemer bulunur.Kemerler üzerinde boydan boya uzanan su kanalının yarım olan yan duvarları çoğu yerde yıkılmıştır. Kuzey cephesi takviyelidir. Köprünün batı tarafındaki bir kısım yerleri yıkıktır.

Roma Mezarı : İl merkezinde İstasyon caddesinde medrese arkasında bulunan Roma Mezarı ile Felahiye ilçesine 7 km uzaklıktaki büyük mermer taşlardan yapılmış olan Roma Mezarı en önemlilerindendir. Bu mezarların Kapadokya’nın Roma eyaleti olduğu dönemde yapıldıkları bilinmektedir.

Tomarza Kaya Mezarları : Kömür köyü batısında bulunur ancak hakkında pek fazla bilgi yoktur.
DOĞAL GÜZELLİKLER
Kayseri – Sultansazlığı Tabiatı Koruma Alanı : İç Anadolu Bölgesi’nde Kayseri ili, Develi-Yahyalı ve Yeşilhisar ilçeleri, Sultansazlığı mevkiinde yer almaktadır. Alanın büyüklüğü; 3650 Ha. Yay Gölü 1900 Ha.,Kebir Sazlığı 3300 Ha. Sultansazlığı,8350 Ha. Otluk Alan olmak üzere toplam 17.200 Ha.dır. Sahaya Kayseri -Niğde devlet karayolunun 62 km. sindeki Yeşilhisar ilçesinden ayrılan 15 km.lik bir yol ile ulaşılmaktadır.
Milletlerarası öneme sahip sulak saha habitatın da nesli tehlikeye düşmüş veya düşebilir türlerin de yer aldığı 301 kuş türü bulunması, 85 kuş türünün kuluçka yaptığı Türkiye’nin en önemli kuluçka alanlarından biri oluşu , tatlı ve tuzlu su ekosistemlerinin bir arada bulunduğu nadir bir ekosistem oluşu, Avrupa’da turna, Flamingo, balıkçıl, kaşıkçı kuşlarının bir arada kuluçka yaptığı tek alan olması, göç yolları üzerindeki önemli bir kuş toplama yeri oluşu özelliklerini oluşturmaktadır. Sahada saz, kamış(Prakmites communic), Üç köşe (Scirpus ssp.), Kındıra (Carex ssp.), sulak saha içinde Nilüfer, Göl Sarmaşığı ve yosunlar bulunmaktadır. Memelilerden; su faresi,yarasa, adalarda tilki ve tavşan, balıklardan; sazan ve bazı küçük balıklar, sürüngenlerden; su yılanı ve kertenkele, adalarda su kaplumbağası, kurbağa ve sülük bulunmaktadır.
Kapuzbaşı Takım Şelaleri : Yahyalı İlçesine 76 km. uzaklıkta olan ve boyları 30-50 m. arasında değişen yedi ayrı dizi halinde akan Yahyalı Şelaleleri Zamantı nehrine karışmakta ve bu nehirlerle birlikte Seyhan’a ulaşmaktadır.Debisi ve yüksekliği ile dünyanın belli başlı şelalelerinden olan Yahyalı Şelaleleri, görüntüsü ile insanları büyüleyen bir tabiat harikasıdır.
SAĞLIK TURİZMİ
Bayramhacı Kaplıcası : Kayseri’nin 65 km. batısında, Bayramhacı köyüne 1,5 km. uzaklıkta yer alan kaplıcada 55 oda 140 yatak kapasitesi, iki erkek, iki bayan olmak üzere toplam dört havuzla hizmet vermektedir. Kaplıcanın 38ºC / 40ºC sıcaklığındaki suyun romatizma, deri, kalp ve kan dolaşımı, solunum yolu ve kadın hastalıkları tedavisinde yararlı olmaktadır.
Tekgöz Kaplıcaları : Kayseri’ye 33 km. uzaklıkta Kocasinan ilçesi Yemliha kasabasında bulunan kaplıcada, biri erkek biri bayan olmak üzere iki havuz mevcuttur. Kaplıcanın 43ºC sıcaklığındaki suyu; romatizma, deri, solunum yolu, böbrek ve idrar yolları, kadın hastalıkları tedavisinde yararlı olmaktadır.
MÜZELER
Arkeoloji Müzesi : 1929 yılında. Selçuklu eseri Hunat Hatun Medresesinde hizmete açılan müzenin yetersiz hale gelmesi nedeniyle Gültepe Parkı yanında açılan yeni müze binası 1969 yılında ziyarete açılmıştır.Müzedeki eserler kronolojik bir sıra dahilinde teşhir ve tanzim edilmişlerdir. Sergilenen eserlerin büyük bir bölümünü Kültepe kazısında ele geçen eserler, satın alma, hibe veya müsadere yolu ile çevreden toplanan eserler oluşturmaktadır.
Tıp Tarihi Müzesi : Tıp Tarihi müzesi, Selçuklu sultanı İkinci Kılıçaslan’ın kızı Gevher Nesibe Sultanın vasiyeti üzerine kardeşi Gıyaseddin Keyhusrev tarafından 1205 yılında Anadolu’nun ve Avrupa’nın ilk tıp okulu ve hastanesi olarak yaptırılmıştır. Bugün müze olarak kullanılmaktadır. Bu müzede ilaç yapımında kullanılan aletler, reçetelerden örnekler, tıbbi kitap ve dokümanlarla, çeşitli tıbbi araç-gereçler ve hasta ile akıl hastalarını iyileştirici çeşitli mekanları içeren odalar yer almaktadır.
Güpgüpoğlu Konağı (Etnoğrafya Müzesi) : Şehir içinde Cumhuriyet Mahallesindedir. Mevcut evlerin en eskisi ve iyi muhafaza edilenidir. Bu ev haremlik ve selamlık olmak üzere iki bölümdür. 1419-1497 tarihleri arasında yapılmaya başlanan bu evin, XVIII. yüzyıla kadar bölüm bölüm yapıldığı anlaşılmaktadır .; 18 Mayıs 1995 tarihinde, Müzeler Haftası kutlama programı içinde “Müze Ev” olarak açılışı yapılmıştır.
Ahi Evran Esnaf ve sanatkarlar Müzesi : Kayseri Esnaf Odaları Birliği tarafından tefriş edilerek müzeye dönüştürülmüştür. Türkiye’nin ilk ve tek ‘Esnaf ve Sanatkarlar Müzesi’ dir.
Kadir HAS Kent ve Mimarsinan Müzesi : Kadir Has Kültür Merkezi kompleksinin ilk bölümü olarak hizmete giren Kent ve Mimarsinan Müzesi 6 kattan oluşuyor.Bilgi merkezi hüviyetindeki zemin ve birinci katında digital ekranlar, maketler, prodüksiyonlar ve kiosklarla Kayseri Kenti ve Mimarsinan ile ilgili bilgiler izleyicilere sunuluyor.Fuar Alanı’na yaptırılan Kent ve Mimarsinan Müzesi binasında ayrıca, kafeterya, restaurant, seyir terası ve idare katı bulunuyor. Sosyal-kültürel alanda önemli bir boşluğu dolduracak olan tesis, farklı estetik yapısı ile de dikkat çekiyor.
Atatürk Müzesi : Atatürk müzesi ise Atatürkevi’nde bulunmaktadır. Bu müzede mumdan yaptırılmış Atatürk heykeli ile Atatürk’ün milli mücadeledeki resimleri sergilenmektedir.
Kayseri Müzesi : 1930 yılında Hunat Hatun Medresesi’nde kurulmuş, 1969 yılında Gültepe Mahallesi, Kışla Caddesi’nde yeni yapılan bugünkü binasına taşınmıştır. Eserler kronolojik bir düzen içerisinde iki büyük salon ve bahçede sergilenmektedir.
İzlenme Sayısı :
This entry was posted in Kayseri.
error: Emeğe Saygılı Ol.