Oğuz boylarından Devali Obası’nın yerleşmesiyle meydana gelen Develi ilçesi, sınırları içersinde Hititler’den günümüze bir çok uygarlığın mirasını barındırmaktadır.

Develi ilçesi İç Anadolu Bölgesi’nin Orta Kızılırmak bölümünde bulunmaktadır. Erciyes Dağı’nın 6 km güneyinde kurulmuştur. Kuzeyinde Hacılar ve Talas ilçeleri, doğusunda Tomarza İlçesi ile Adana’nın Tufanbeyli ilçesi, güneyinde Yahyalı İlçesi ile Adana’nın Saimbeyli ve Feke İlçeleri, batısında Yeşilhisar ilçesi, kuzeybatısında İncesu İlçesi yer almaktadır. İlçe, Tekir yaylası yolu izlenerek Kayseri’ye 45 km uzaklkta olup, İncesu yolundan ise 86 km. uzaklıktadır. Kayserinin en büyük ilçesidir.

Yüzölçümü 1.887 km² olup, deniz seviyesinden yüksekliği 1.150 metredir. En büyük dağı Erciyes olup, Karasivri Dağı, Büyük Kartın (Peri Kartın), Göktepe (Yeşil Tepe), Sümengen (Süvegen) ve Bakir diğer dağlarıdır. nemli akarsuları Seyhan Nehrinin en büyük kolu olan Zamanti Irmağı, Develi Çayı (Fenese Suyu), Elbiz ve Köskpinari’dir. En önemli gölleri Kurbağa gölü ile Sultan Sazlığı’dır.

Develi, 1071 Malazgirt Savaşından sonra Anadolu’ya yerleşen Selçuklular zamanında önemli bir yerleşim merkezi olmuş, Selçuklulardan sonra Karamanoğlu Beyliğine katılmıştır. 1474 yılında Osmanlı İdaresine geçmiştir.

1856 yılında bucak merkezi haline getirilen ilçe 1864 yılında eyaletler kaldırılıp, vilayetler kurulduğunda, Ankara Vilayeti, Kayseri Livası’na bağlanmıştır.

1866 Yılında ilk belediye teşkilatı kurulmuş, 1870 yılında da ilçe merkezi haline getirilmiştir. 1989 yılında Gazi, 1957 yılında Zile, 1966 yılında Şıhlı, 1967 yılında Sindelhöyük köylerinde belediye kurulmuştur.

İlçe mülki sınırları içerisinde biri merkez olmak üzere 4 kasaba belediyesi, 45 köy ile 5 köye bağlı 7 mezra bulunmaktadır. 25’i ilçe merkezinde 11’i kasabalarda olmak üzere toplam 36 mahalle vardır.

İlçenin başlıca gelir kaynaklarından biri tarım ve hayvancılıktır, lokomotif iş kolu olan inşaat sektörü de ilçede önemli bir yer tutmaktadır. İlçe tarım arazisinde hububat (buğday, arpa, çavdar), baklagiller (nohut, mercimek, ve fasulye) ve ayrıca sanayi bitkilerinden şekerpancarı ve ayçiçeği ekilmektedir.

Meyve ve sebze üretimi de tarımda önemli sayılabilecek bir paya sahiptir. Epçe, Tombak, Sarıca, Gazi, Karacaviran, Sindelhöyük, Soysallı, Çayırözü, Zile ve Merkez olmak üzere 10 adet sulama kooperatifi mevcuttur. Ayrıca Gazi ve Sindelhöyük Kasabalarında 2 adet Kalkınma Kooperatifi vardır.

İlçede yoğun olarak koyun ve sığır yetiştiriciliği yanında kanatlı ve tek tırnaklı hayvan yetiştiriciliği de yapılmaktadır. Geleneksel el sanatları olarak köylerde halıcılık ve Sindelhöyük kasabası ile Yeni Hayat köyünde hasırcılık yapılmaktadır. Develi’de küçük sanayi sitesinin hizmete girmesi ile halı fabrikasının açılması adeta bir dönüm noktası olmuştur.

Halen faaliyette bulunan ve ülke çapında üretim yapan 3 firmada yaklaşık olarak 1600 kişi istihdam edilmektedir. Bunlardan Saray Hali A.Ş., Asil Deri A.Ş. ve Gazi Keçe Fabrikası dışında, diğerleri küçük ve orta ölçekli sanayi kuruluşlarıdır. Ayrıca halkın, tamir, bakim ve onarım ihtiyaçlarını karşılayacak küçük sanayi kuruluşları vardır

DEVELİ İLÇE COĞRAFYA

Develi İç Anadolu bölgesinin Orta Kızılırmak bölümünde Kayseri iline bağlı bir ilçedir.

Grinwich rasathanesine göre 38° 27’ kuzey enlemi, 33° 17’ doğu boylamında bulunmaktadır. Erciyes Dağının 5-6 km kadar güney doğusunda kurulmuştur. Tarihi ilk çağlardan başlayarak gelişen orta çağda önemini devam ettiren Develi, Develi-Karahisar (Yeşilhisar) ile karıştırılmıştır.

Develi adını menşei hakkında çeşitli rivayetler vardır.

Bunların en yaygın olanı şöyledir: Selçukluların uç beylerinden olduğu söylenen iri yapılı, kuvvetli Dev Ali ismindeki bir kahramanın efsaneleşen adını zamanla

Develi olarak değiştiği yolundadır. Kanımızca Develi ismini 1071 yılında Malazgirt muharebesinden sonra Anadolu’ya yazılan Oğuz boylarından Develüoğullarının bu bölgeye gelip yerleşmesinden aldığı seklindedir.

Günümüzde bir çok yerde Develüoğullarına rastlamak mümkündür. Eski kaynaklarda Develü şeklinde iken sonraları harf devrimi ile Develi adına gelmiştir. Develi kazasının ekilebilen arazinin darlığı yüzünden eski Develi kasabasının yer değiştirdiğini bunun yerine daha aşağıda Everek kasabasının doğduğunu belirtmek gerekir.

Gerçekten şehir; toprağın darlığından dağlar arasında sapa kalmış bir yerde bulunmasından emniyet şartları da belirince 1,5 asır kadar önce 3 km kuzey batısındaki çukur ve düzlükleri geniş olan bugünkü şehir merkezinin bulunduğu yere (Everek) kaymıştır.

DEVELİ İLÇE GEZİ HARİTASI

Develi’nin Everek’e doğru bu yer değiştirmesi öyle çabuk ve kısa zamanda olmuştur ki çukurdaki arazi kısa zamanda adeta kapışılmıştır. . Bu acele taşınma ile ilgili olarak çevrede çok kullanılan evmek mastarından Everek’in doğduğu bilinmektedir. (Evmek veya İvmek acele etmek iverek gitmek; acele ile gitmek) Develi arazinin daha geniş olan bu yerde (EVEREK) gelişme yoluna girmiş.

Bu gelişme önceleri Aşağı Everek mahallesinde başlamış daha sonra diğer mahallelere doğru yayılmıştır. 1325 H. Tarihli Ankara vilayeti salnamesinde Develi’nin ; Develi, Everek ve Fenese adlı üç mahalleden olduğunu Fenese’nin ise gelişmekte olduğundan bahsedilmektedir . Develi bütün fonksiyonunun Everek’e bırakmış şehir merkezi olmuştur.

DEVELİ İLÇE KÜLTÜR

DEVELİ İLÇE CAMİLER

CAMİ KEBİR CAMİİ (Merkez)

Cami hicri 1143 tarihinde Bay Ali isminde bir kişi tarafından üç kemerli bir mescit olarak yapılmıştır. 1318 de ise şimdiki hali 20×25 olarak genişletilmiştir. Cemaat kapasitesi 1000 kişidir.

FATİH CAMİİ (Merkez)

Aşağı Everek Fatih Cami..

Aslı Ermeni Kilisesidir. 1978 yılında camiye çevrilmiştir. Kitabesinde Osmanlıca olarak 1244 ( ) yazılıdır. Caminin iç alanı 1000 m karedir. 6 sütun üzerine kemerli ve ana kubbe ile 3 ara kubbeden meydana gelmiştir. Bina tamamen taş yapıdır.

SİVASİ HATUN CAMİİ

Hicri 680 yılında UluHakan Kılıç Aslan’ın oğlu Gıyasettin Keyhüsrev zamanında yapılması emrolunmuştur. Aciz Cariye Sait Kızı Belki Sivaslı tarafından yapılmıştır. Bu bilgiler camide bulunan 2 adet Kitabeden okunarak alınmıştır. Cami 25×25 m kare olup 1500 cemaat kapasitededir.

ULU CAMİİ

Ulu Camii’inden iç görünüş..

Biri Taçkapı niş kemeri üstünde. öbürü niş kemeri alındığının ortasındaki iki yazıttan 1281 de Göçer Arslan ve eşi Saad’ın yaptırdığı anlaşılmaktadır. Kare planlı yapı mihrap duvarına dikey

 beş yerde mihrap önü kubbesinin iki yanında mihrap duvarına koşut neflerden oluşmaktadır. Dışarı taşkın taçkapı olmasına karşılık iç içe iki nişli mihrap çok süslüdür. Mukarnaslı mihrap nişi, kabartma yıldız geçmeler, dallı rumiler. Palmet bordürlüdür. Zikzak kabartmalı kçşe sütuncukları arasındaki ikinci niş kakma sonraki ve porfir madalyonlarla zenginleştirilmiştir.

DEVELİ İLÇE MEDRESE VE KÜLLİYELER

HAVADAN KÖYÜ KÜLLİYESİ

Külliye de tekke, mescit, hamam, türbe, çeşme gibi kısımlardan meydana gelmiştir.

ŞIHLI (ŞEYHLİ) MEDRESESİ

Develi’ye bağlı Şıhlı kasabasında bulunur

HAMİDİYE MEDRESESİ

Şimdi ortaokul olarak kullanılmaktadır. Osmanlı devrinde yapılan abideler arasında önemli bir yer tutan medrese 1309 H.(1891/92) yılında Sultan II. Abdülhamit tarafından yaptırılmıştır. 1932 yılında tadilat gören medrese, dikdörtgen şeklinde ve açık bir avlu etrafında sıralanmış talebe odaları, dershaneler, avluyu çevreleyen revaklı kısımdan ibarettir.

Şıhlı Hamidiye Medresesi Giriş Kapısı

DEVELİ İLÇE SANAYİ

İlçemiz ekonomisine büyük canlılık katan en büyük sanayi kuruluşu Saray Halı A.Ş. 1972 yılında kurulmuş, 1975 yılında ilk üretimini gerçekleştirmiştir.

Saray Halı Fabrikası, 500.000 metrekare açık alan üzerinde kurulu 100.000 metrekare kapalı alana sahip entegre bir tesis, yıkama, boyama, iplik dokuma, apre-konfeksiyon kalite-kontrol üniteleri ve teknik destek birimlerinden oluşmaktadır.

Sektörünün en modern fabrikasıdır. Klasik, vizyon, sembol, serenat, armoni, firuze, season ve karving markaları ve değişik özelliklerde binlerce desen ve renk tasarımıyla kalite,estetik,artarak ulusal ve uluslar arası pazarlarda en başarılı kuruluş içerisindedir.

2003 yılı Ekim ayı içerisinde başlatılan saray işletmesinde 20 milyon dolarlık modernizasyon ve kapasite artırımı yatırımları tamamlandığında, işletmede %50 büyüme sağlanacaktır. Üretimin yaklaşık %40’ı ihraç edilmektedir. İhracat dünyanın 6 kıtasından 40’a yakın ülkeye yapılmakta,Ülke ekonomisine de önemli döviz girdisi sağlamaktadır.

Fabrika;1997 yılında TS-EN-ISO 9002 uluslar arası Kalite sistem belgesine sahiptir.

Saray Halı süt sığırcılığı damızlık düve yetiştirme ve besi işletmeleri tesisleri 1998 yılında kurulmuş, Türkiye’nin en büyük ve en modern tarım işletmeleri durumundadır. Süt besiciliği işletmesinde 2500’ü geçkin büyükbaş hayvan bulunmaktadır.

Tesislerde günlük ortalama 21.000 litre süt elde edilmekte, Ülker, Dimes ve Pınar gibi şirketlere pazarlanmaktadır. 800 dekar arazi üzerinde kendi yemini yetiştirmektedir. Günlük 70 ton yem tüketilmektedir. 13 adet yem siloları bulunmaktadır.

İlçemizde faaliyetini sürdüren diğer bir sanayi kuruluşu olan Gazi Keçe San. Ve Tic. A.Ş. 1979 yılında kurulmuştur. Bu fabrikamız Dünyada faaliyet gösteren 6 fabrikadan bir tanesidir.

1999 yılında 13.Avrupa kalite ödülünü almış olan bir kuruluştur. Türkiye’de tek keçe imalatçısı olan bu kuruluşumuzda polisaj (parlatma keçeleri), Disk, filtre keçeleri, rulo, plaka ve kütük

keçeleri,ortopedik keçeler,filtre sanayi için süzücü keçeler,döşeme,ses ve ısı izolasyonu keçeleri, bant, silindirik, fitil, disk,rulo ve plaka keçeler,mermer sanayinde kullanılan silme ve parlatıcı keçeler üretilmektedir.

Keçeli kalemden uçak sanayinde ses geçirmemezlik keçelerine kadar geniş sahada kullanılmaktadır. Silah sanayinde yaygın kullanılmaktadır. İran, Almanya ve Yugoslavya’ya ihracat yapmaktadır. Yıllık üretim kapasitesi 150 tondur.

Ayrıca 1997 yılında 3.000 m kapalı alanda FULLYAT adı altında yatak, yorgan, uyku tulumları, çocuk yorganı, nevresim takımları, yastık, kırlent ve yer minderleri,kanepe örtüleri,alez yatak koruyucuları olmak üzere ev tekstil ürünleri imal edilmektedir. İç piyasalarda tüketilmekte Almanya ve Fransa’ya ihraç edilmektedir. Hammaddesi olan silikonlu elyaf Kore ve Tayvan’dan ithal edilmektedir. Ev tekstili kapasitesi her ürün çeşidi için aylık 30.000 adettir.

Diğer bir sanayi kuruluşlarından Asil Deri A.Ş. 70 dönüm arazi üzerinde 12.000 metrekare kapalı alanda ham yaş, büyük baş hayvan derisi işlemektedir. Üretim kapasitesi vidala deri 513.000 m2/yıl,kösele 150 ton/yıl, çanta 90 adetlyı 187.500 Adetlyıl,cüzdan 114.000 Adet/yıl, Deriler iç piyasadan ve yurt dışından temin edilmektedir. Derinin her çeşidi üretilmektedir. İç piyasa ve uzak doğu ülkelerine satılmaktadır.

Bunların dışında Un Fabrikası ve 1996 yılı içerisinde faaliyete geçen tekstil üzerine Dev-Teks, Gözde Çorap A.Ş., Beyza Tekstil, Tarım makineleri üzerine imalat yapan Uğurlu Tarım Makineleri Sanayii Tic. Şrt., Özkılıç Tarım Makineleri Sanayi Tic. Şrt. adı altında sanayi kuruluşlarımız da bulunmaktadır. Bunlar küçük ve orta ölçekli kuruluşlarımızdır.

 Ayrıca halkımızın tamir, bakım, onarım ihtiyaçlarını karşılayacak küçük çapta sanayi bölgesi bulunmaktadır.

İzlenme Sayısı :